De Europese AI-wet: wat je als ondernemer moet weten

Temps de lecture: 5 min |24 april 2025 à 04:00

De Europese AI Act introduceert een uitgebreid regelgevend kader voor het gebruik van kunstmatige intelligentie binnen de Europese Unie. Deze wetgeving is ontworpen om AI-systemen te reguleren op basis van hun potentiële risico's voor individuen en de samenleving. Het is essentieel voor ondernemers, ongeacht de grootte van hun bedrijf, om deze wetgeving te begrijpen en zich voor te bereiden op de naleving ervan.

? : de bronnen alsook de structuur voor deze tekst werden gegenereerd door middel van generatieve AI. De content werd gefactcheckt door echte mensen.

Waarover gaat de AI Act?

De Europese AI Act, die op 1 augustus 2024 in werking is getreden en volledig van kracht wordt op 2 augustus 2027, heeft als doel een betrouwbaar en ethisch AI-ecosysteem te bevorderen door middel van een risicogebaseerde benadering. De wet richt zich op iedereen die AI-systemen ontwikkelt, aanbiedt, importeert, distribueert of gebruikt binnen de EU. Voor ondernemers, variërend van grote technologiebedrijven tot KMO’s en startups, is het essentieel om de implicaties van deze wetgeving te begrijpen en zich hierop voor te bereiden.

Risicocategorieën en verplichtingen

De wetgeving maakt onderscheid tussen vier risiconiveaus, die bepalen welke verplichtingen bedrijven hebben bij het gebruik van AI:

Laag risico: AI-systemen met een laag risico, zoals spamfilters en AI in videogames, vallen grotendeels buiten de reikwijdte van de AI Act. Bedrijven kunnen wel vrijwillige richtlijnen opstellen om verantwoord AI-gebruik te waarborgen.
Beperkt risico: AI-systemen zoals chatbots, AI-marketingtools en generatieve AI (bijv. ChatGPT) moeten gebruikers informeren dat zij interageren met AI. Daarnaast moeten AI-gegenereerde content en vertalingen duidelijk als zodanig gemarkeerd worden.
Hoog risico: AI-systemen die worden gebruikt in gezondheidszorg, financiën, infrastructuur en wetshandhaving vallen in de hoog-risicocategorie. Ze moeten voldoen aan strikte eisen zoals risicobeheer, monitoring, kwalitatieve datasets om bias te voorkomen, transparante communicatie en menselijk toezicht bij beslissingen.
Onaanvaardbaar risco: AI-systemen die mensen categoriseren op basis van biometrische gegevens zoals gezichtsherkenning, vingerafdrukken of DNA, zonder duidelijke en legitieme doeleinden, of een bedreiging vormen voor de mensenrechten, enz zijn verboden. Dit moeten onmiddellijk stopgezet worden trouwens.

AI tools met beperkt risico

Voor veel kleinere bedrijven of zelfstandigen zullen de transparantieverplichtingen voor AI-systemen met minimaal of beperkt risico de meest directe impact hebben.

De wetgeving vereist dat gebruikers worden geïnformeerd wanneer ze interageren met een AI-systeem of AI-gegenereerde content consumeren. Dit betekent dat bedrijven die gebruikmaken van chatbots, virtuele assistenten of AI-gegenereerde content duidelijke meldingen moeten implementeren om de AI-natuur van deze interacties kenbaar te maken. Het niet naleven van deze verplichtingen kan leiden tot aanzienlijke boetes.

Aanbevelingen

De belangrijkste eis voor beperkt risico AI is om gebruikers duidelijk te informeren wanneer ze interactie hebben met of content consumeren die door AI is gegenereerd. Met andere woorden: wees transparant over de rol van AI door je bedrijf of organisatie.

Hier zijn de stappen die je moet nemen:

Voer een audit uit en maak een lijst van alle AI-systemen die jouw organisatie gebruikt en bepaal de risicocategorie ervan.
Stel een AI-beleid op waarin je de doelstellingen, de principes, de verantwoordelijkheden, en de procedures vastlegt voor de ontwikkeling, het gebruik, of de distributie van AI-systemen. Zo kan je als onderneming bepalen welke AI-tool je werknemers mogen gebruiken en welke tools er volledig worden verboden/uitgesloten. Hierin kan ook best worden opgenomen met welk account kan worden ingelogd en tot slot welke gegevens er al dan niet gedeeld mogen worden.
Respecteer de regels voor datagebruik: wees dus voorzichtig met het gebruik van persoonlijke gegevens in AI-systemen en zorg dat je voldoet aan de regels die de AVG stelt voor het gebruik en opslag van persoonsgegevens.
Neem al deze regels in je GDPR compliance documentatie.
Wijs een AI-coördinator aan die toezicht houdt op AI-compliance en als aanspreekpunt fungeert voor interne en externe belanghebbenden.
Bedrijven moeten de AI-geletterdheid binnen hun organisaties bevorderen vanaf februari 2025. Zorg dus een AI-opleiding voor je medewerkers, om hen bewust te maken van de mogelijkheden, de beperkingen, en de regels van AI, en om hen de nodige vaardigheden te geven om AI-systemen op een correcte en verantwoorde manier te gebruiken.
Voeg heldere en begrijpelijke meldingen toe aan AI-gegenereerde content, chatbots, virtuele assistenten en andere beperkte risico AI-systemen die openbaar beschikbaar zijn.

Bijvoorbeeld
AI-gegenereerde artikelen: voeg een verklaring aan het begin van het artikel toe, zoals: "Dit artikel is geschreven met behulp van AI."
AI-gegenereerde vertalingen: voeg een verklaring toe, zoals: "Deze vertaling is gemaakt met behulp van AI."
AI-gegenereerde afbeeldingen: Voeg een onderschrift onder de afbeelding toe, zoals: "Deze afbeelding is gemaakt door AI."
Chatbots en virtuele assistenten: Begin de sessie met een bericht zoals: "Hallo, ik ben de AI-gestuurde assistent van “naam van je bedrijf” en zal proberen je te helpen met je vraag."

Zorg er altijd voor dat de melding duidelijk en zichtbaar is voor de gebruiker vanaf het begin van de interactie.

Tip: Als je AI-diensten afneemt, kies dan voor leveranciers die kunnen aantonen dat ze voldoen aan de AI Act.

Conclusie

Gezien de snelle en voortdurende ontwikkelingen binnen de AI-technologie, is het essentieel om dit thema op korte termijn aan te pakken. Door proactief te zijn en verantwoordelijk om te gaan met AI, kun je niet alleen aan de wet voldoen, vertrouwen wekken bij je klanten maar ook jouw concurrentiepositie versterken in een steeds meer door AI gedreven economie.